7440 Sayılı "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Resmî Gazete’de yayımlanmıştır

Basılı Bültenler

7440 Sayılı "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Resmî Gazete’de yayımlanmıştır

20 Mar 2023

12 Mart 2023 tarihli ve 32130 sayılı Resmî Gazete ’de 7440 Sayılı "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun” yayımlanmıştır.

Söz konusu Kanun kapsamında ana başlıklar itibarıyla aşağıdaki konularda imkân ve kolaylıklar sağlanmaktadır;

·         Vergi dairesine ödenmemiş vergi ve diğer borçların tamamı ile bunlara bağlı gecikme zammı ve faizi yerine Yİ-ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi) oranında güncelleme yapılarak hesaplanan borcun ödenmesi,

·         Vergi aslına bağlı cezaların (vergi ziyaı cezası) tamamının silinmesi,

·         Vergi aslına bağlı olmayan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının %50’sinin silinmesi,

·         Ödenmemiş motorlu taşıtlar vergisinin (MTV) aslı ile bunlara bağlı gecikme zammı ve gecikme faizi yerine Yİ-ÜFE oranında güncelleme yapılarak hesaplanan borcun ödenmesi,

·         Trafik para cezaları ve diğer idari para cezalarının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE oranında güncelleme yapılarak hesaplanan borcun ödenmesi,

·         Öğrenim ve katkı kredisi alacaklarının asıllarına vade tarihleri ile 9 Kasım 2022 tarihleri arasında gecikme zammı, Yİ-ÜFE tutarı, katsayı tutarı gibi alacaklar hesaplanmadan ödeme imkanı,

·         Dava konusu yapılan ihtilafların (vergi tarhiyatları, vergi cezaları, idari para cezaları vb. ilişkin) sulh yoluyla sonlandırılması,

·         Vergi incelemesi ve takdir işlemleri devam eden alacakların yapılandırılması,

·         2018-2022 yıllarına ilişkin olarak matrah ve vergi artırımında bulunan ve şartları yerine getiren mükelleflere ilişkin olarak vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmaması,

·         Yapılandırılan tutarların peşin veya aylık dönemlerle azami 48 aya kadar taksitler halinde ödenmesi,

·         Peşin ödemelerde Yİ-ÜFE oranında hesaplanan tutardan %90 indirim yapılması,

·         Trafik para cezaları ve diğer idari para cezalarının peşin ödenmesi halinde, ceza asıllarından %25 indirim yapılması,

·         Matrah ve/veya vergi artırımı üzerine hesaplanan vergilerin peşin veya aylık dönemler halinde azami 12 eşit taksitte ödenmesi, 

·         Matrah ve/veya vergi artırımı sonucunda tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde peşin olarak ödenmesi halinde, bu vergilerden %10 indirim yapılması,

·         İşletme kayıtlarının (kasa mevcudu, ortaklardan alacaklar, emtia, demirbaş vb.) cezasız ve faizsiz olarak gerçek duruma uygun hale getirilmesi,

·         Beyan edilmemiş gelirler ve kazançlar için cezasız ve faizsiz olarak pişmanlıkla veya kendiliğinden beyan,

·         Yapılandırılan borçların anlaşmalı bankaların kredi kartı ile ödenmesi,

·         Her bir taşıt için Kanun kapsamında ödenecek olan motorlu taşıtlar vergisi, taşıta ilişkin idari para cezaları ile geçiş ücretinin en az %10'unun ödenmesi şartıyla taksit ödeme süresince araç muayene izni verileceği,

·         Araç muayenesini yaptırmamış olanların 30/9/2023 tarihine kadar muayenelerini yaptırmaları şartıyla ödeme kolaylığı sağlanması,

Yukarıda belirtilen imkanlardan faydalanmak için 31 Mayıs 2023 tarihine kadar başvuru yapılması gerekmektedir.

1.       BORÇ YAPILANDIRMASINA İLİŞKİN HÜKÜMLER:

1.1. Yeniden Yapılandırma Kapsamına Giren Borçlar:

• Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince takip edilen vergiler ve vergi cezaları,
• Gümrük vergileri ve buna ilişkin idari para cezaları,
• Sosyal güvenlik primi, emeklilik keseneği, işsizlik sigortası primi, SGDP, isteğe bağlı sigorta primleri ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zamları,
• İdari para cezaları,
• Ecrimisil borçları,
• Taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payları,
• Belediyelerin idari para cezaları ile su, atık su, katı atık ücreti alacakları, büyükşehir belediyelerinin katı atık ücreti alacakları ile büyükşehir belediyelerine bağlı su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atık su bedeli alacakları ile bu alacaklara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer'i alacaklar.
• Yukarıda sayılanlar dışında kalan ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında tahsil dairesine takip için intikal etmiş olan asli ve fer’i amme alacakları

yeniden yapılandırma kapsamında yer alan alacaklardır.

1.2. Kanunun Kapsadığı Dönem:

Genel olarak Kanun kapsamında 31 Aralık 2022 tarihine kadar tahakkuk edip ödenmemiş olan borçlar girmektedir.

Beyana dayanan vergilerde 31 Aralık 2022 tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları (gelir veya kurumlar vergisine mahsuben 2022 yılında ödenmesi gereken geçici vergi hariç) kanun kapsamındadır.

1.3. Kesinleşmiş Alacaklar (Md.2)

Kesinleşmiş alacaklarda ödenecek tutarlar ile tahsilinden vazgeçilen tutarlar aşağıdaki şekilde olacaktır:

ÖDENECEK TUTAR	TAHSİLİNDEN VAZGEÇİLECEK TUTAR
Vergi / Gümrük vergileri asıllarının tamamı	Vergi aslına bağlı olarak kesilen cezaların ya da idari para cezalarının tamamı
Vergi aslına bağlı olmayan cezaların %50’si	Vergi aslına bağlı olmayan cezaların kalan %50’si
İştirak, yardım ve teşvik fiilleri nedeniyle kesilen vergi cezalarının % 50’si	İştirak, yardım ve teşvik fiilleri nedeniyle kesilen vergi cezalarının kalan % 50’si
Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı olarak kesilmiş idari para cezalarının %30’u ve varsa gümrük vergileri aslının tamamı	Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı olarak kesilmiş idari para cezalarının kalan % 70’i,
Gecikme faizi, gecikme zammı ve gecikme cezası yerine Yİ-ÜFE esas alınarak belirlenecek tutar	Gecikme cezası, gecikme zammı, gecikme faizi gibi fer’i alacakların tamamı

  

1.4. Kesinleşmemiş Veya Dava Safhasında Bulunan Alacaklar (Md.3)

Kesinleşmemiş alacaklarda ödenecek tutarlar ile tahsilinden vazgeçilen tutarlar aşağıdaki şekilde olacaktır. Kanunun yayımı tarihi itibarıyla;

· İlk derece yargı mercileri nezdinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklarda;

Ödenecek Tutar: Vergilerin/gümrük vergilerinin %50’si ile bu tutara ilişkin faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine söz konusu Kanun’un yayım tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardır.

Tahsilinden Vazgeçilen Tutar: Vergilerin/gümrük vergilerinin kalan %50’si, faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamıdır.

Söz konusu Kanun’un yayımı tarihi itibarıyla gümrük vergilerine ilişkin gümrük yükümlülüğü doğmuş ve idari itiraz süresi geçmemiş veya idari itiraz mercilerine intikal etmiş bulunan tahakkuklar hakkında da bu madde hükmü uygulanacaktır.

· İstinaf veya temyiz süreleri geçmemiş ya da istinaf/itiraz veya temyiz yoluna başvurulmuş ya da karar düzeltme talep süresi geçmemiş veya karar düzeltme yoluna başvurulmuş olan vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklarda Kanun’un yayımı tarihinden önce verilmiş en son kararın;

(a) Terkine ilişkin karar olması halinde; vergilerin/gümrük vergilerinin %10’u ile Yİ-ÜFE oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ödenecek, vergilerin/gümrük vergilerinin kalan %90’ının, faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve alacak aslına bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.

(b) Tasdik veya tadilen tasdike ilişkin karar olması halinde; tasdik edilen vergilerin/gümrük vergilerinin tamamı, terkin edilen vergilerin/gümrük vergilerinin %10’u ile Yİ-ÜFE oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ödenecek, terkin edilen vergilerin/gümrük vergilerinin kalan %90’ı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve alacak aslına bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.

Kanun’un yayım tarihinden önce verilen en son kararın bozma kararı olması halinde birinci fıkra hükmü, kısmen onama kısmen bozma kararı olması halinde ise onanan kısım için de bu madde hükmünün (b) bendi bozulan kısım için ise birinci fıkra hükmü uygulanacaktır.

Bu Kanun’un 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (3) numaralı alt bendi kapsamında olan ecrimisillere ilişkin ecrimisil ihbarnamesi veya ecrimisil düzeltme ihbarnamesine karşı dava açma süresi geçmemiş veya dava açılmış olması halinde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla, bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen safhada olanlarda ecrimisilin %50’si, ikinci fıkrasının; (a) bendinde belirtilen safhada olanlarda ecrimisilin %10’u, (b) bendinde belirtilen safhada bulunanlarda tasdik edilen ecrimisilin tamamı, terkin edilen ecrimisilin %10’u, verilen en son kararın bozma kararı olması halinde ecrimisilin %50’si, kısmen onama kısmen bozma kararı olması halinde; onanan kısmın tasdik veya tadilen tasdike ilişkin karar olması halinde tasdik edilen ecrimisilin tamamı, terkin edilen ecrimisilin %10’u, bozulan kısmın %50’si ile bu ecrimisillere uygulanan fer’i alacaklar yerine bu Kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla kalan ecrimisil ile bu alacağa ilişkin fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.

Vergi cezalarına/gümrük yükümlülüğüyle ilgili idari para cezalarına ilişkin dava açılmış olması halinde;

Borcun Türü	Ödenecek Tutar	Tahsilinden Vazgeçilen Tutar
Asla bağlı cezalar	-Vergilerin/gümrük vergilerinin aslı	-Asla bağlı cezaların tamamı ve bunlara bağlı gecikme zamları
Asla bağlı olmaksızın kesilen vergi cezaları/gümrük yükümlülüğüyle ilgili idari para cezaları	-Dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş ise cezanın % 25’i,	-Kalan cezaların tamamı
	-Verilmiş son kararın terkine ilişkin karar olması halinde cezanın % 10’u,
	- Verilmiş son kararın tasdik veya tadilen tasdike ilişkin karar olması halinde tasdik edilen ceza tutarının % 50’si, terkin edilen ceza tutarının % 10’u,
	-Vergi cezaları/gümrük yükümlülüğü ile ilgili idari para cezalarına ilişkin verilen en son kararın bozma kararı olması halinde cezanın % 25'i,	-Kalan cezaların tamamı
	-Kısmen onama kısmen bozma kararı olması halinde; onanan kısmın tasdik ve tadilen tasdike ilişkin karar olması halinde tasdik edilen cezanın % 50'si,
	-Terkin edilen cezanın %10'u,
	-Bozulan kısmın %25'i

 

1.5. İhtirazi Kayıtla Verilen Beyannameler:

İhtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden alacaklar da kesinleşmiş alacak olarak yapılandırılacaktır.

Buna göre, 7440 sayılı Kanun’un yayımı tarihi itibarıyla ihtirazi kayıtla beyan edilmiş ancak ödenmemiş vergiler dava konusu yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın “kesinleşmiş alacak” kapsamında yapılandırılacaktır. Bu takdirde, ihtilafa ilişkin yargı mercilerince verilmiş kararlar dikkate alınmadan mükelleflerin beyanı üzerine tahakkuk eden tutar esas alınarak Kanun hükmünden yararlanılacak olup ödenecek tutarlar ile tahsilinden vazgeçilen tutarlar aşağıdaki şekilde olacaktır:

ÖDENECEK TUTAR	TAHSİLİNDEN VAZGEÇİLECEK TUTAR
Tahakkuk etmiş vergilerin tamamı	Vergi aslına bağlı olarak kesilen cezaların ya da idari para cezalarının tamamı
Gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE esas alınarak belirlenecek tutar	Gecikme zammı

 

1.6. Yargı Kararı İle Kesinleştiği Hâlde Mükellefe Ödemeye Yönelik Tebligatın Yapılmadığı Alacaklar:

Sirkülerimize konu olan Kanun’un kapsadığı dönemlere ilişkin olup bu Kanun’un yayımı tarihi itibarıyla yargı kararı ile kesinleştiği hâlde mükellefe ödemeye yönelik tebligatın yapılmadığı alacaklar için mükelleflerce bu Kanunda öngörülen süre ve şekilde başvuruda bulunulması koşuluyla bu alacaklar da yapılandırılabilecektir.

Bu hüküm kapsamına giren alacaklar için ayrıca tebligat yapılmayacak ve alacakların vade tarihi olarak Kanunun yayımı tarihi kabul edilecektir. Bu kapsamda yapılandırılan tutarların bu Kanunda öngörülen süre ve şekilde ödenmemesi hâlinde de vade tarihinde değişiklik yapılmayacaktır.

Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda ödenecek tutarlar ve tahsilinden vazgeçilen tutarların yer aldığı tabloya aşağıda yer verilmiştir:

ÖDENECEK TUTAR	TAHSİLİNDEN VAZGEÇİLECEK TUTAR
Yargı Kararı sonucu kesinleşen vergilerin tamamı	Vergi aslına bağlı olarak kesilen cezaların tamamı
Vergi aslına bağlı olmayan cezaların % 50’si	Vergi aslına bağlı olmayan cezaların kalan %50’si
Gecikme faizi, gecikme zammı ve gecikme cezası yerine Yİ-ÜFE esas alınarak belirlenecek tutar	Gecikme cezası, gecikme zammı, gecikme faizi gibi fer’i alacakların tamamı

İlaveten, bu imkândan yararlanmak isteyen borçluların söz konusu maddede belirtilen şartların yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları şarttır.

2.       MATRAH VE VERGİ ARTIRIM:

Sirkülerimize konu olan Kanun’a göre matrah artırımı; 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 yıllarına ilişkin olarak gelir ve kurumlar vergisi ile katma değer vergisi ve bazı gelir ve kurumlar vergisi stopajları için yapılabilecek olup matrah artırımında bulunulan yıl için daha sonra vergi incelemesi ve cezalı tarhiyat yapılmayacaktır.

Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararların %50’si, 2022 ve izleyen yıllar kârlarından mahsup edilmez.

Ancak 2022 yılına ilişkin matrah artırımında bulunulması durumunda zararlarının tamamı 2023 ve sonraki yıllarda mahsuba konu olmayacaktır ve bu yıla ilişkin yıllık beyannamelerde hesaplanan vergilerinden mahsup edilemeyen geçici vergiler iade edilemeyecektir.

Ayrıca gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin beyan ettikleri matrahları artırmaları hâlinde, daha önce tevkif yoluyla ödemiş oldukları vergiler, artırılan matrahlar üzerinden hesaplanan vergilerden mahsup edilebilecektir.

2.1. Kurumlar Vergisi Matrah Artırımı:

Kurumlar vergisi matrah artırımı, belirlenen tüm yıllar (2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022) için yapılabileceği gibi istenilen yıl ya da yıllar için de yapılabilecektir. 

MATRAH ARTIRIMI VE VERGİ ORANLARI İLE ASGARİ ARTIRIM TUTARI
Beyannameye İlişkin Yıl	Matrah Artırım Oranı	Asgari Artırım Tutarı
2018	%35	200.000
2019	%30	215.000
2020	%25	230.000
2021	%20	260.000
2022	%25	500.000

Ayrıca, ilgili yıla ilişkin olarak verilen beyannamede matrah beyan edilmemişse, matrah oluşmamışsa ya da hiç beyanname verilmemişse yine asgari artırım tutarları dikkate alınacaktır.

Artırılan matrahlar, %20 oranında vergilendirilecek ve üzerinden ayrıca herhangi bir vergi alınmayacaktır.

Ancak, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, artırımda bulunmak istedikleri yıla ait yıllık beyannamelerini kanuni sürelerinde vermiş, bu vergi türlerinden tahakkuk eden vergilerini süresinde ödemiş ve bu vergi türleri için 7440 sayılı Kanun’un 2 nci ve 3 üncü madde hükümlerinden yararlanmamış olmaları şartıyla bu fıkra hükmüne göre artırılan matrahları %15 oranında vergilendirilecektir.

İstisna, indirim ve mahsuplar nedeniyle bu beyannameler üzerinden ödenmesi gereken verginin bulunmaması hâlinde de bu hüküm uygulanacaktır.

Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda artırılan matrahlar üzerinden ödenecek vergiler kanunen kabul edilmeyen gider niteliğinde olacaktır.

Matrah artırımında bulunulan 2018-2021 yıllarına ait zararların %50’si 2022 ve izleyen yıllar kârlarından, 2022 yılına ait zararın ise tamamı 2023 ve izleyen yıllar kârından mahsup edilemeyecektir.

2022 Yılı İçin Yapılacak Matrah Artımı Şartları;

2022 takvim yılına yönelik matrah artırımında bulunulabilmesi için bu yıla ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmiş olması ve bu beyannamede beyan edilen vergiye esas matrahın, 2021 takvim yılında beyan edilen matrahın %122,93 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar ile 2022 takvim yılı üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen matrahın %40 oranında artırılması suretiyle bulunan tutarın yüksek olanından az olmaması gerekmektedir.

2022 takvim yılına ilişkin olarak; üçüncü geçici vergilendirme dönemi kurumlar vergisi beyannamesinin verilmemiş olması halinde; ikinci geçici vergilendirme dönemi beyannamesinde beyan edilen matrahın %100 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar, sadece birinci geçici vergilendirme dönemi beyannamesinin verilmiş olması halinde bu beyannamede beyan edilen matrahın %300 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar yapılacak kıyaslamada dikkate alınacaktır. 2021 takvim yılı ve 2022 yılının üçüncü geçici vergilendirme dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde zarar beyan edilmiş olması veya indirim ve istisnalar nedeniyle matrah oluşmaması ya da hiç beyanname verilmemiş olması durumunda, 2022 yılı kurumlar vergisi beyannamesi için bu şart aranmayacak, 2022 yılı kurumlar vergisi matrah artırımına esas tutarın belirlenmesinde, yukarıdaki tabloda belirtilen asgari tutarlardan az olmamak üzere bu bent hükmüne göre belirlenen tutarların %25'i dikkate alınacaktır.

2.2. Katma Değer Vergisi Matrah Artırımı:

Katma Değer Vergisi mükelleflerinin her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri beyannamelerindeki hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden aşağıda belirtilen oranlarda katma değer vergisini artırmaları halinde ilgili dönemlere ilişkin katma değer vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır. 

Söz konusu oranlar aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

KATMA DEĞER VERGİSİ MATRAH ARTIRIMI
YIL	ORAN
2018	%3
2019	%3
2020	%2,5
2021	%2
2022	%2

Katma Değer Vergisi matrah artırımına ilişkin önemli hususlar aşağıda yer almaktadır.

1) Katma değer vergisi mükelleflerinin, artırıma esas alınan ilgili yılın vergilendirme dönemlerinin tamamı için artırımda bulunmaları zorunludur.

2) Mükelleflerin artırımda bulunmak istedikleri yıl içindeki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak bu Kanunun yayımı tarihinden önce yapılıp kesinleşen tarhiyatlar, ilgili dönem beyanı ile birlikte dikkate alınır.

3) Artırım talebinde bulunulan yılları izleyen dönemlerde yapılacak vergi incelemelerine ilişkin olarak artırım talebinde bulunulan dönemler için, sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden ve artırım talebinde bulunulan dönemler için ihraç kaydıyla teslimlerden veya iade hakkı doğuran işlemlerden doğan terkin ve iade işlemleri ile 3065 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamındaki işlemler veya müteselsil sorumluluk kapsamındaki işlemlerle ilgili inceleme ve/veya tarhiyat hakkı saklıdır. Sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden yapılan incelemelerde artırım talebinde bulunulan dönemler için tarhiyat önerilemez.

2.3. Gelir Stopaj Veya Kurum Stopaj (Muhtasar) Vergilerinde Matrah Artırımı:

Mükellefler, gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisini artırarak bu maddede belirtilen süre ve şekilde ödemeleri hâlinde, kendileri nezdinde söz konusu vergiyi ödemeyi kabul ettikleri yıllara ait vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak artırıma konu ödemeler nedeniyle gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır.

Söz konusu oranlar aşağıdaki tabloda yer almaktadır:

YIL	ÜCRET, SERBEST MESLEK, KİRA VE KAR PAYI ÖDEMELERİNDE ARTIRIM ORANI	YILLARA YAYGIN İNŞAAT İŞLERİ İSTİHKAKLARINDA ARTIRIM ORANI
2018	%6	%1
2019	%5	%1
2020	%4	%1
2021	%3	%1
2022	%2	%1

 

Verilmesi gereken muhtasar beyannamelerden, en az bir döneme ilişkin beyanname verilmiş olması hâlinde, beyan edilmiş ücret ödemelerine ilişkin gayrisafi tutar ortalaması alınmak suretiyle bir yıla iblağ edilerek, artırıma esas olmak üzere yıllık ücretler üzerinden gelir (stopaj) vergisi matrahı bulunur ve bu tutar üzerinden belirtilen oranlarda gelir vergisi hesaplanır.

Hiç beyanname verilmemiş olması hâlinde, her ay için hesaplanacak asgari gelir (stopaj) vergisine esas olmak üzere en az;

• Bu Kanunun yayımı tarihinden önce ilgili yılda verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen ortalama işçi sayısı kadar işçi,
• İlgili yılda aylık prim ve hizmet belgelerinin hiç verilmemiş olması hâlinde, bu Kanunun yayımı tarihine kadar verilmiş olmak şartıyla izleyen vergilendirme dönemlerinde verilen ilk aylık prim ve hizmet belgesindeki işçi sayısı kadar işçi,
• Bu Kanunun yayımı tarihine kadar aylık prim ve hizmet belgesinin hiç verilmemiş olması hâlinde en az iki işçi,

çalıştırıldığı kabul edilmek ve ilgili yılın son vergilendirme döneminde geçerli olan asgari ücretin brüt tutarı esas alınarak hesaplanan gelir (stopaj) vergisi matrahı üzerinden belirtilen oranlarda gelir vergisini ödemek suretiyle bu düzenlemeden yararlanılacaktır.

3. İŞLETME KAYITLARININ DÜZELTİLMESİ (MD.6)

a.   İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar hakkında aşağıdaki hükümler uygulanacaktır:

-  Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedel ile 31 Mayıs 2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) bir envanter listesi ile vergi dairelerine bildirmek suretiyle defterlerine kaydedebileceklerdir. Bildirime dahil edilen kıymetler için amortisman ayrılmayacaktır.

-  Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, yukarıdaki hükümler uyarınca aktiflerine kaydettikleri emtia için ayrı, makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere özel karşılık hesabı açacaklardır. Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi halinde sermayenin unsuru sayılacak ve vergilendirilmeyecektir. Makine, teçhizat ve demirbaşlar envantere kaydedilecek ve ayrılan karşılık birikmiş amortisman sayılacaktır. İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise söz konusu emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydedeceklerdir.

-  Uygulama kapsamında beyan edilecek makine, teçhizat, demirbaş ve emtianın bedeli üzerinden; tabi olduğu oranların yarısı esas alınarak Katma Değer Vergisi hesaplanması ve hesaplanan bu Katma Değer Vergisinin ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, beyanname verme süresi içinde ödenmesi gerekmektedir. Makine, teçhizat ve demirbaşlar üzerinden ödenen bu vergi hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyecektir. Emtia üzerinden ödenen vergi genel esaslara göre indirim konusu yapılabilecektir.

-  Bu kapsamda beyan edilen emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların satılması halinde satış bedeli, bunların deftere kaydedilen değerlerinden düşük olamayacaktır.

-  Özel Tüketim Vergisine tabi malları bu kapsamda beyan eden ve bu mallara ilişkin alış belgelerini ibraz edemeyen mükellefler, beyan tarihindeki miktar ve emsal bedeli üzerinden geçerli olan Özel Tüketim Vergilerini de Katma Değer Vergisine ilişkin beyanname verme süresi içinde ayrı bir beyanname ile beyan ederek öderlerse, bu mallar bakımından 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 4 üncü maddesinin (3) numaralı fıkrası hükmü uygulanmayacak ve bu şekilde beyan edilerek ödenen Özel Tüketim Vergisi için vergi cezası kesilmeyecektir.

b.  Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan mallar hakkında aşağıdaki hükümler uygulanacaktır:

Mükelleflere, kayıtlarında aldığı halde işletmelerinde mevcut olmayan emtialarını, vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ödemeksizin beyan etme imkânı getirilmektedir. Buna göre, Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri (adi, kollektif ve adi komandit şirketler dahil) kayıtlarında yer aldığı halde işletmelerinde mevcut olmayan emtialarını, 31 Mayıs 2023 tarihine kadar(bu tarih dahil), aynı nev’iden emtialara ilişkin cari yıl kayıtlarına göre tespit edilen gayrisafi kar oranını (cari yıl kayıtlarından karlılık oranının tespit edilememesi halinde bağlı olduğu meslek odalarının belirleyeceği oranlarını) dikkate alarak fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülükleri yerine getirmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirebileceklerdir. Gayrisafi kar oranının cari yıl kayıtlarına göre tespit edilemediği hallerde, mükellefin bağlı olduğu meslek odalarının belirleyeceği oranlar esas alınacaktır. Bu hükme göre ödenmesi gereken Katma Değer Vergisi, ilk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden birinci ve ikinci ayda olmak üzere üç eşit taksitte ödenecektir. Söz konusu Kanun hükmünün uygulanmasına ilişkin olarak geçmişe yönelik vergi cezası ve gecikme faizi uygulanmayacaktır.

c.   Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar hakkında aşağıdaki hükümler uygulanacaktır:

Bilanço esasına göre defter tutan Kurumlar Vergisi mükelleflerinin, 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ve ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarları ile bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini 31 Mayıs 2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebileceklerdir.

Bu kapsamda beyan edilen tutarlar üzerinden %3 oranında vergi hesaplanarak beyanname verme süresi içinde ödenecektir.

Bu kapsamda ödenen vergiler Gelir ve Kurumlar Vergisinden mahsup edilemeyecek, beyan edilen tutarlar ve ödenen vergiler Kurumlar Vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilmeyecektir.

4.       KURUMLARA İSTİSNA VE İNDİRİM TUTARLARI ÜZERİNDEN EK VERGİ GETİRİLMESİ

7440 sayılı Kanun’un “Diğer Hükümler” başlıklı 10 uncu maddesinin 27 nci fıkrasında kurumlar vergisi mükelleflerine sadece 2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde geçerli olmak üzere, bir defalık, istisna ve indirim tutarları üzerinden %10 ek vergi getirilmiştir.

Buna göre kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, 2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilmek sureti ile;

·     5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ile diğer Kanunlarda yer alan düzenlemeler uyarınca kurum kazancından indirim konusu yapılan istisna ve indirim tutarları ile aynı Kanun’un 32/A maddesi kapsamında indirimli kurumlar vergisine tabi matrahları üzerinden, dönem kazancı ile ilgili olmaksızın %10 oranında,

• 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde düzenlenen iştirak kazançları istisnası ile yurtdışından elde edilen ve en az %15 oranında vergi yükü taşıdığı tevsik edilen istisna kazançlar üzerinden ise %5 oranında

ek vergi hesaplanacak ve bu verginin ilk taksiti kurumlar vergisinin ödeme süresi içinde, ikinci taksiti bu süreyi takip eden dördüncü ayda ödenecektir. Özel hesap dönemine tabi mükelleflerde ise söz konusu vergi, 2023 yılı içinde sona eren hesap dönemi için verilmesi gereken beyannamelerde gösterilmek suretiyle uygulanacaktır.

Ayrıca bu vergi gider ve indirim olarak dikkate alınmayacak olup hiçbir vergiden mahsup edilmeyecektir.

Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda beyannamede ek verginin kapsamına girmeyen indirim ve istisnalara aşağıda yer verilmiş olup bunlar haricindeki indirim ve istisna kalemleri üzerinden %10 oranında ilave vergi ödenecektir.

• Yatırım fon ve ortaklık istisnası (KVK Md. 5/1-d)

·         Kooperatiflerde risturn istisnası (KVK. Md. 5/1-i)

·         Taşınır ve taşınmaz malların Sat-Kirala-Geri Al işlemlerinden doğan kazançlarda istisna (KVK Md. 5/1-j)

·         Varlık ve hakların varlık kiralama şirketlerine satışından doğan kazançlarda istisna (KVK Md. 5/1-k)

·         Kur Korumalı Mevduat hesaplarından sağlanan kazançlarda istisna (KVK. Md. Geçici 14)

·         Sponsorluk harcamaları (KVK. Md. 10/1-b)

·         Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflara ve kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlara makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımlar (KVK. Md. 10/1-c)

• Okul, sağlık tesisi, öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi ve bakım ve rehabilitasyon merkezi ile ibadethanelerin inşası ve mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan bağış ve yardımlar (KVK. Md. 10/1-ç)
• Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler ve köyler, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan veya Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından desteklenen ya da desteklenmesi uygun görülen yerlere yapılan bağış ve yardımlar (KVK. Md. 10/1-d)
• Cumhurbaşkanı tarafından başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan bağışlar (KVK. Md. 10/1-e)
• İktisadi işletmeleri hariç, Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan bağış veya yardımlar (KVK. Md. 10/1-f)
• 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 325/A maddesine göre girişim sermayesi fonu olarak ayrılan tutarların beyan edilen gelirin %10'unu aşmayan kısmı (KVK. Md. 10/1-g)
• Engelliler Hakkında Kanuna göre kurulan korumalı işyeri indirimi (KVK. Md. 10/1-h)
• Yatırım indirimi istisnası (GVK. Mad. Geçici 61)
• İlgili Kanunları uyarınca kurum kazancından indirilebilen bağış ve yardımlar ile 10/7/2018 tarihli ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 407 nci maddesi kapsamında tanımlanan mikro ve küçük işletmelerin teknoloji geliştirme bölgeleri ile Ar-Ge ve tasarım merkezlerinden elde ettikleri istisnaya ve indirime konu kazançları

5.       İŞTİRAK HİSSESİ ALIMI NEDENİYLE YÜKLENİLEN FİNANSMAN GİDERLERİNİN DEVİR SONRASI DA İNDİRİMİNE İMKÂN TANINMASI:

Sirkülerimize konu olan Kanun’un 20 nci maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(3) Kurumların kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarına ilişkin giderlerinin veya istisna kapsamındaki faaliyetlerinden doğan zararlarının, istisna dışı kurum kazancından indirilmesi kabul edilmez. Şu kadar ki iştirak hisseleri alımıyla ilgili finansman giderleri, Kanunun 19 uncu maddesi kapsamında yapılan devir işlemleri sonrasına isabet edenler de dâhil olmak üzere, kurum kazancından indirilebilir.”

Yapılan değişiklik kapsamında, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19 uncu maddesi uyarınca yapılan devirde, iştirak hissesi veya pay alımı dolayısıyla yapılan devir sonrasına ait finansman giderleri, devralan şirkette gider olarak dikkate alınabilecektir.

Yukarıda belirtilen düzenleme 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanmak üzere 12 Mart 2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

6.       AR-GE VE TASARIM MERKEZİ İLE TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ DIŞINDA ÇALIŞMA SÜRESİ

Söz konusu Kanun’un 18 inci maddesi ile 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun geçici 2 nci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “bölgesel ve/veya sektörel alanlarda yüzde yetmiş beşe” ibaresi “bölgesel ve/veya sektörel alanlarda ya da meslek gruplarına göre yüzde yüze” şeklinde değiştirilmiştir.

Söz konusu düzenleme uyarınca, Ar-Ge ve tasarım merkezi ile teknoloji geliştirme bölgeleri dışında, teşvik kapsamında çalışılabilecek süreye ilişkin Cumhurbaşkanına verilen %75’e kadar artırma yetkisi %100’e çıkarılmış olup, ilgili düzenleme 12 Mart 2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Söz konusu Kanun’ a aşağıdaki bağlantı yardımıyla ulaşılabilecektir.

7440 Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun

Saygılarımızla,